Dit jaar in september heb ik voor het eerst een meerdaagse wandelretraite begeleid. Een #andereschoenen wandelretraite is een variante op mijn wandelcoachings.
Tijdens een #andereschoenen wandelcoaching leer je je persoonlijke doelstellingen te behalen of worstelingen te overwinnen. Je beweegt vanuit een concrete nood naar een concreet doel.
Tijdens een #andereschoenen wandelretraite is je focus lichtjes anders: je trekt je voor even terug uit je dagelijkse leven om jezelf tijd en ruimte te geven voor ontspanning en introspectie. Het is een boeiende mix van beweging, rust en reflectie op een inspirerende plek in de natuur.
In een samenleving die op hol slaat verlangde mijn cliënt naar een mindful break. Hij koos bewust voor dagen van onthaasting, traagheid en eenvoud. Een voetreis zonder concrete agenda, met pure aandacht voor een goed gesprek en in een niet te ver maar toch verrassend mooi landschap.
Het Eifelgebergte is zo ’n unieke plek, kortbij en nog redelijk ongerept. Gedurende vier dagen hebben mijn cliënt en ik er het Nationaal Park Eifel doorlopen, een tocht van in totaal ca. 92 km.
Wandelen met je hart, kijken en luisteren met je gevoelens
Bij het plannen van een #andereschoenen wandelretraite maak ik met mijn cliënt(en) graag duidelijke afspraken. Het is belangrijk dat de reis voor alle betrokkenen veilig aanvoelt.
De dialogen tijdens zo ’n voettocht laat ik bij voorkeur dan weer zo spontaan mogelijk verlopen. De wandelgesprekken mogen gerust stokken of zelfs onderbroken worden omdat iets uit de omgeving om aandacht vraagt. Stiltes horen nu eenmaal bij wandelen en de natuur vult ze bereidwillig op.
Voor deze wandelretraite koos ik ervoor om de dag leeg te beginnen. Elke ochtend een nieuw wit blad dat we stap voor stap beschreven met indrukken en emoties die we van het landschap ontvingen. Uit onze gewaarwordingen kristalliseerden we het thema van de dag, een onderwerp waarrond zich mooie, betekenisvolle wandelgesprekken ontpopten. Lees even mee!
Dag 1: traagheid
Wandelen is de eenvoud zelve: met de regelmaat van een klok zetten we de ene voet voor de andere, het lijkt alsof we licht over de bodem veren of glijden.
Dat is onze eerste revelatie: door de uniformiteit van onze passen bewegen we als vanzelf, we vallen perfect samen met het hier en nu. De cadans van onze voeten geven ons ruimte en energie om in beweging te blijven en tegelijkertijd ook stil te staan bij de schoonheid van het landschap. Al wandelend nemen we de omgeving intens waar. Reeds na enkele uren zijn we vertrouwd met het woud. We zijn deel van de natuur, voelen ons gedragen door en verbonden met de aarde.
We kijken scherper en dieper en zijn een en al aandacht voor de werkelijkheid om ons heen. We lezen dit natuurpark, nemen zijn vele leestekens of herkenningspunten waar. Met onze voeten zachtjes in de aarde begrijpen we de natuur veel beter.
Traagheid heeft minder met tempo dan wel met rust te maken. Tijd om te ‘zijn’ zonder haast, drukte of dwang – meer niet. Een echte wandelaar is het niksen niet verleerd.
We beseffen dat traagheid een zekere vorm van vrijheid betekent: in dit uitgestrekte woud voelt zij vooral als niet moeten of ‘ontmoeten‘. Hierbuiten ervaren we traagheid als leven op mensenmaat.
Dag 2: zorgzaamheid
De rust en kalmte van stromend water en beboste heuvelruggen pakt ons en toch voelt deze sereniteit ambigu.
Enerzijds zijn we ons ervan bewust dat onze beschaving op het verkeerde spoor zit omdat de geldende normen en waarden het evenwicht binnen de natuur en tussen mens en natuur ontwrichten.
Anderzijds stemmen ongerepte plekken zoals hier ons toch vooral hoopvol. Er is nog reden tot optimisme. Met actieve inzet en zorg kunnen we het noodlot keren en een nieuw evenwicht met de natuur zoeken.
Mijmerend vervolgen we onze weg. Welbeschouwd is zorg de basis van ons bestaan als mens. Tegelijkertijd manifesteert zorgzaamheid zich vandaag, in een tijd van individualisering, zelfbeschikking en zelfzorg, vooral binnen eigen, individuele grenzen. In onze huidige samenleving is er weinig tijd en ruimte voor collectieve zorg, laat staan voor zorg binnen planetaire grenzen.
Wat als zorgzaamheid voor mens en natuur het nieuwe leidende principe van onze samenleving zou zijn? We zouden meer in verwondering leven, weer teer en kwetsbaar glans aan de anderen en het andere kunnen geven.
De gedachte alleen al stemt ons rustig en mild. Als wandelaar ben je levenskunstenaar, je beschikt over de kunst om bewust voor een authentiek verbonden, goed en mooi leven te kiezen.
Dag 3: kiezen is winnen
Vandaag bewandelen we de open graslanden van het Dreiborn-Plateau.
We haken in waar we gisteren op het einde van ons gesprek gebleven waren: de kunst van het kiezen. In dit eindeloze landschap maken we als vanzelf de brug naar de rol van stilte bij het nemen van beslissingen.
Stilte kan veel. Ze stelt ons o.a. in staat om te herstellen van de rusteloosheid van het moderne leven, ze brengt onze geest tot rust en maakt weer creatief. Maar bovenal biedt stilte ruimte en perspectief.
Stilte helpt ons om uit te zoomen, zodat we minder betekenis en waarde hechten aan snelle wensen en verlangens maar afstand kunnen nemen van het van alle gemakken voorziene westerse leven om weer échte, vrije en bewuste keuzes te kunnen maken.
Het lineaire denkkader loslaten, met brede blik de andere kant opkijken en de mens weer zien als deel van de cyclische natuur vergt moed. Maar de keuze om waarachtig te leven loont ook. In tijden van verlies en onzekerheid is streven naar rust en regeneratie een bijzondere vorm van emancipatie.
Dag 4: hoop
De voorbije vier dagen hebben we aan den lijve ondervonden hoe zwaar de mens op de natuur weegt. Het meest in het oog sprong de letterzetter. Deze kleine schorskever toont klimaatverandering en heeft hier lelijk huisgehouden. De afgelopen dagen hebben we ettelijke dode fijnsparbossen doorkruist. Dat waren beklijvende beelden.
Tegelijkertijd was er nog zoveel moois te ontdekken omdat de natuur in dit park haar eigen gang mag gaan. Men past hier grotendeels het nulbeheer toe. Dat wil zeggen dat de mens zich bewust op de achtergrond houdt, niets doet en de natuur overlaat aan haar eigen wetten en patronen. Hierdoor ontstaat spontane loofboomverbossing en kunnen duizenden bedreigde dier- en plantensoorten zich weer verspreiden in de nieuw ontstane habitats.
Een troostende en bijzonder hoopvolle gedachte. Als wij haar weer ruimte terug geven is de aarde veerkrachtig genoeg om zichzelf te herstellen.