Onlangs stelde iemand mij deze vraag. ‘Verbinding’, ‘verbinden’…, je hoort dat dikwijls, maar wat precies bedoelt men hiermee?
Verbinding als samenhang
Je hebt stress en daardoor voel je je ongelukkig, je voelt je een eenzaat onder andere eenzaten of je leven is vervlakt tot een kleurloze sleur die niet meer boeit. De leegte, die je daarbij voelt, krijg je niet opgevuld, ook al heb je alles, wat je maar wilt, binnen handbereik.
Herkenbaar?
Al deze spanningen en frustraties worden veroorzaakt door verbroken verbindingen. In onze informatiemaatschappij schiet de individualisering van de werkelijkheidsbeleving alsmaar verder door. We zijn met z ’n allen hyper geconnecteerd en toch kwijnt het vermogen tot gedeelde ervaring van de werkelijkheid verder weg.
- Wat maakt dat we collectief vereenzamen?
- Waarom moet je eerst deconnecteren, fysiek en mentaal loskoppelen, om authentieke samenhang te vinden?
- En vooral, hoe herstel je verbindingen die er toe doen?
Het sleutelwoord om deze drie vragen te beantwoorden is ‘aandacht‘.
Alles wat je aandacht geeft groeit.
Deze bekende tegelspreuk geldt ook in omgekeerde richting: wat geen aandacht krijgt verkommert. Je kan dus best goed nadenken over wat belangrijk voor je is en je aandacht selectief daarop richten. Anders verlies je de regie over je eigen leven.
Verbinding als toewijding
Aandacht en verbinding lijken elkaars lotgenoten, beide staan onder toenemende druk. In een digitale samenleving, die overheerst wordt door talloze apps op de smartphone en massaproductie, word je aandacht voortdurend gekaapt door korte termijn afleidingen, terwijl je net focus nodig hebt om betekenisvol te kunnen verbinden. Dit gebrek aan verbinding en zingeving compenseer je dan met hapklare verstrooiing.
Voor je het weet loop je mee in de tredmolen van de aandachtseconomie, waar reclame, sociale media en eindeloze nieuwsflashes zodanig overvloedig aanwezig zijn, dat aandacht tot een schaars goed met economisch waarde verworden is. Sluipend word je geleefd en heb je geen tijd meer voor jezelf, je relaties en je omgeving.
De impact van die concentratiecrisis op je eigen binnenwereld, op het sociaal-maatschappelijke leven en op ecologie en klimaat zijn ernstig.
De sociaal-culturele beweging Waerbeke, die stilte, rust en ruimte als maatschappelijke kwestie aan de orde stelt, koos daarom zeer terecht aandacht als centraal thema voor haar conferentie afgelopen jaar.
Daarom is het belangrijk om je fysiek en mentaal los te koppelen.
Wat kan je doen om al die ruis weg te halen, zodat je de werkelijkheid met frisse, heldere blik kan waarnemen, betrokkenheid voelt en weer oog hebt voor verbinding?
Verbinding als bewustwording
Bekwaam je in de vaardigheid van bewuste aandacht. Kijk met open vizier naar de werkelijkheid en richt je op het hier en nu. Reflecteer, sta stil bij jezelf, kijk aandachtig wat er om je heen gebeurt en zie ook wat de werkelijkheid van jou nodig heeft.
Bewuste aandacht geeft een gevoel van rust en ruimte. Een vrijheid die je in staat stelt authentiek te verbinden met de werkelijkheid.
Verbinding als tegenstroom
In die zin is verbinden een way of life, een levenswijze. Niet de snelle en korte ontsnapping uit de ratrace in een poging het vol te houden, maar een autonome keuze voor transitie richting duurzaam samenleven en -werken.
Vergelijk verbinden met wandelen als deel van een tegenbeweging voor meer menselijkheid, of met de traagheid bij wandelen als een uiting van zelfverzekerdheid. Het is een vorm van stil verzet tegen snelheid en haast. Je haast je in de hoop de verloren tijd weer in te lopen. Helaas is die tijdswinst vaak slechts een illusie. Snelheid en haast vergroten net de urgentie van problemen in plaats van ze op te lossen. Daarentegen is traagheid een toestand van perfect in harmonie zijn met de tijd. Je rekt de tijd als het ware uit en creëert meer ruimte voor diepgang. Traagheid is één van de vele geheimen van wandelen. Je vergroeit gestaag met het landschap, de werkelijkheid dringt stapsgewijs in je lichaam door, tot je klaar bent om vanuit die verbinding problemen onder ogen te zien en op zoek naar oplossingen te gaan.
Verbinding als houvast
Als geluk een gevoel is dat gaat over hoe tevreden je met je leven bent, dan is verbinding de schakel tussen jou en de dingen die jouw leven verrijken.
Geluk hangt samen met de mate van vrijheid in je levenskeuzes, het opbouwen van herinneringen en de aanwezigheid van een vertrouwde plek waar je kan aarden en van waaruit je in alle veiligheid zinvol kan verbinden met de natuur, de anderen, een hoopvol toekomstbeeld, betekenisvolle waarden of werk.
